شقاق مقعدی یک پارگی در اطراف انتهای مقعد و قسمت انتهایی روده است و ممکن است حرکات روده را بسیار دردناک کند و حتی منجر به درد چندین ساعته بعد از دفع شود. عمل درمان شقاق مزمن بسیار آزاردهنده است و پزشکان سایر درمان ها را پیشنهاد میدهند.



شقاق مقعدی معمولا:

یک مشکل کوتاه مدت همراه با علائمی کمتر از ۶ هفته است.
اگر علائم بیشتر از ۶ هفته به درازا کشید مزمن میشود.
درمان نوع مزمن سخت تر است و جراحی شقاق پیشنهاد میشود و شاید نشان دهنده ی علائم دیگری از یک بیماری مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو باشد. برای درمان شقاق, لیزر مناسب ترین راه است.

جراحی گزینه ی آخر اکثریت پزشکان است و آنها درمان شقاق مقعدی با لیزر را پیشنهاد میدهند. انواع مختلفی از عمل وجود دارد که شامل:

لیزر
تزریق سم بوتولونیم(بوتاکس)
جراحی
اسفنکتروتومی
پزشک راجب گزینه ی مناسب تصمیم نهایی را میگیرد.

شقاق معمولا با دفع مدفوع سخت و دردناک همراه است. هنگامی که عضلات اطراف مقعد دچار گرفتگی میشوند این بیماری رخ میدهد که منجر به کاهش خونرسانی به نواحی مقعد شده و از بهبود شقاق مقعد جلوگیری میکند. حرکات روده ی سخت علائم را تشدید کرده و امکان بازگشت مجدد بیماری وجود دارد. درمان خانگی و دارو برای درمان شقاق مزمن موثر نیست و باید به پزشک مراجعه شود.

درمان با لیزر

در این روش اشعه ی لیزر به شقاق برخورد کرده و منجر به بسته شدن شکاف شقاق میشود و نیازی به بیهوشی ندارد. جای هیچگونه زخمی باقی نمی ماند. بهبود آن سریع است و نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست. امکان بازگشت در این روش وجود ندارد و درمان قطعی و ۱۰۰% است.

تزریق سم بوتولونیم (بوتاکس)
این روش در بیمارستان صورت میگیرد. جراح معمولا این روش را قبل از جراحی پیشنهاد میدهد.

در طول انجام جراحی بیمار بیهوش است.
زمانی که داروی بیهوشی اثر کرد جراح مایع را به عضله ی داخلی اسفنکتر تزریق میکند.
موقتا عضلات مقعد بی حس شده و شقاق بهبود می یابد.
از هر ده نفری که این عمل را انجام داده اند شش نفر بهبود یافته اند. برخی از افراد نیاز به تزریق مجدد ۳ تا ۴ ماه بعد از اولین تزریق دارند تا شقاق کاملا درمان شود. امکان بازگشت در این روش وجود دارد.

عوارض جانبی آن شامل:

بی اختیاری مدفوع و گاز اشاره کرد که بعد از ۳ ماه بهبود می یابند.
در موارد نادر ماده ی بوتاکس میتواند به سایر نواحی بدن نفوذ کرده و عضلات و تنفس را ضعیف کند.
اگر به این مشکل برخوردید حتما با پزشک مشورت کنید.

جراحی
پزشک در مرحله ی آخر در کنار بوتاکس جراحی را پیشنهاد میدهد. این روش شامل بریدن ناحیه ی آسیب دیده ی کانال مقعدی است. در واقع قسمتی از عضله ی مقعد را از دست خواهید داد که بی اختیاری مدفوع و گاز در آن بسیار بالا است و حتی ممکن است تا آخر عمر باقی بماند.

مقایسه ی لیزر و عمل جراحی:
درمان با لیزر موثرتر است.
با آسیب کمتر همراه است.
قابلیت این را دارد که بیشتر هموروئید را از بین ببرد.
و به دلیل آسیب کمتر درد کمتری نیز دارد.
بهبود آن سریع تر است.
و مهمتر از همه عوارض آن کمتر است.

اسفنکتروتومی داخلی جانبی
این روش نیز شامل بریدن ماهیچه ی اسفنکتر اطراف مقعد میباشد تا فشار از ناحیه ی مقعد برداشته شود و شقاق درمان شود. پزشک معمولا بعد از امتحان کردن همه ی راه های درمانی این روش را پیشنهاد میدهد. در حین عمل بیمار بیهوش است. این عمل به دو صورت امکان پذیر استک

جراح برش کوچکی برای رسیدن به عضله ی اسفنکتر ایجاد میکند و قادر خواهد بود عضله را ببینند و برش بخیه نمیخورد.
در روش دیگر جراح ماهیچه را میبرد برش بخیه میخورد. این روش تا ۹۵% موثر است

عوارض و مراقبت پس از عمل
بی اختیاری مدفوع و گاز که بعد از مدتی بهبود می یابد اما ممکن است تا آخر عمر نیز باقی بماند.
احتمال ابتلا به عفونت. در صورت عفونت، بیمار به ابسه مبتلا می شود و خوردن آنتی بیوتیک آبسه را درمان میکند.
امکان ابتلا به فیستول مقعدی، یک اتصال غیرطبیعی بین مقعد و پوست ایجاد می شود که نیازمند درمان با لیزر است.
درد در هنگام دفع مدفوع یکی از عوارض آن است و با مسکن هایی مانند استامینوفن ، آسپیرین یا ایبوپروفن برطرف می شود.
نرم کننده مدفوع نیز عمل دفع مدفوع را آسان تر می کند.
نشستن در وام آب گرم
استفاده از پماد یا دارو

فلپ های پیشرفت مقعد
این روش شامل پیوند پوست سالم مقعد به پوست آسیب دیده ی آن است. این روش در بیشتر مواقع انجام نمیشود مگر اینکه عمل جراحی ناموفق باشد یا به بی اختیاری مدفوع پس از جراحی دچار شده اید.

درمان خانگی
شقاق مزمن با درمان خانگی بهبود نمی یابد و حتما باید به پزشک مراجعه کرد.

اگر شقاق در اثر یبوست یا اسهال بوجود آمده باشد، با یک تغییر ساده در رژیم غذایی میتوانید علائم را کاهش دهید. مراحل زیر به بهبود علائم کمک میکند:

هیدراته بمانید
در طول روز مایعات عاری از کافئین بخورید.( الکل و کافئین زیاد منجر به اسهال میشود.)

غذای پر فیبر بخورید
برای جلوگیری از یبوست، باید روزی ۲۰ تا ۳۰ گرم فیبر بخورید. مواد غذایی زیر سرشار از فیبر است:

سبوس گندم
سبوس جو
گروه غلات شامل: برنج قهوه ای، جو دو سر، پاستا و نان
نخود و لوبیا
مرکبات
آلو و آب آلو
مکمل های فیبردار
اگر از غذاها به میزان کافی فیبر دریافت نکردید از مکمل های فیبردار استفاده کنید. آنها میتوانند مدفوع شما را نرم کنند.برای جلوگیری از نفخ و گرفتگی شکم، میزان فیبر مصرفی خود را افزایش دهید تا به میزان دوز مورد نظر برسید.

ملین های بدون نسخه
اگر فیبر جوابگو نبود. راجب ملین ها از پزشک خود سوال کنید تا به شما مناسب ترین ملین را پیشنهاد کند.

از رفتن به سرویس بهداشتی خودداری نکنید
اگر مدفوع را نگه دارید منجر به یبوست میشود که با درد و ایجاد شکاف در مقعد همراه است.

مدت زمان زیادی در دستشویی ننشینید
در این صورت فشار روی کانال مقعدی افزایش می یابد.

حمام وان آب گرم
با نشستن در وان آب گرم روزی دو تا سه بار به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه، مقعد شما تمیز، جریان خون افزایش یافته و به بهبود درد مقعد کمک میکند.

از ایجاد حساسیت جلوگیری کنید
از صابون هایی حساسیت ایجاد میکنند استاده نکنید.

یبوست مزمن یا اسهال خود را درمان کنید.

بعد از هر بار دفع مدفوع، مقعد خود را تمیز و خشک کنید.



این عادات برای کاهش علائم نه درمان بیماری به مدت چند هفته یا چند ماه کافی میباشند. اما برای درمان قطعی به پزشک مراجعه کنید.

درمان دارویی
پماد نیترات: پزشک برای افزایش جریان خون در ناحیه ی کانال مقعدی و بهبود شقاق مزمن این پماد را پیشنهاد میدهد. عوارض جانبی آن شامل: سردرد، گیجی، فشار خون پایین است. پماد نیترات نباید در طی ۲۴ ساعت از مصرف داروهای اختلال نعوظ مانند سیلدنافیل (ویاگرا) ، تادالافیل (سیالیس) یا وردنافیل (لویتر) استفاده شود.
مسدود کننده ی کانال کلسیم: این داروها فشار خون را کاهش میدهند. بعضی از آنها در درمان شقاق مقعدی موثرند. عوارض جانبی آن سردرد است. این دارو به صورت مصرف خوراکی نیز موجود است ولی درمان آن کندتر و عوارض جانبی بیشتر میشود.
تزریق بوتاکس: زمانی که سایر درمان ها اثرگذار نبود، تزریق سم بوتولینوم نوع اول(بوتاکس) به داخل اسفنکتر یک قدم خوب است. بوتاکس موقتا عضلات اسفنکتر را شل میکند، درد را کاهش میدهد و موجب بهبود بین ۶۰% تا ۸۰% میشود. امکان بی اختیاری مدفوع و گاز وجود دارد اما موقتی است و امکان مسموم شدن با سم بوتولینوم وجود ندارد.

منبع: سایت پرتو کلینیک